Op zijn Zweeds

Nog maar een week woon ik in Zweden en er is nu al zoveel te vertellen. Ik ben niet zo kort van stof, dus ga er maar goed voor zitten! Als je je een beetje Zweeds wil voelen, pak je er ook een koffie of theetje bij en iets zoets, cake bijvoorbeeld. Dat heet hier een ‘fika’. En dat doen de Zweden het liefst tweemaal per dag, onder werktijd. Prima traditie, toch?

Hier woon ik: links is een stuk van het appartementencomplex, daarnaast het appartement (mijn raam is die naast het linker balkon) en rechts twee foto’s van mijn kamer van binnen.

Mooi hè! Het appartement ligt echt ideaal, tien minuutjes fietsen naar de campus en ook tien naar het centrum. Bovendien kreeg ik een fiets bij mijn kamer, dus ik kon meteen op verkenning. Het is hier wel een (klein) beetje heuvelachtig en mijn fiets heeft geen versnellingen, dus die fika’s raak ik wel weer kwijt, haha. Fietsen op zijn Zweeds verschilt trouwens ook van de Nederlandse manier. Je moet hier op de stoep fietsen, slalommend om de voetgangers. Je mag bovendien zowel aan de linker- als aan de rechterkant van de weg fietsen. En op elke stoep mag je ook beide richtingen op fietsen. Ik vind het nogal chaotisch, maar een Zweedse politieagent verzekerde me dat het voor iedereen veiliger was zo. Het blijft echter toch een beetje onwennig.

Ik woon in huis bij een echtpaar. De man is zeker twintig jaar ouder dan zijn vrouw. Hij is een echte zweed, zij is Filipijns en woont sinds twee jaar in Zweden. Hij werkt fulltime en zij volgt een soort inburgeringscursus en doet verder het huishouden. Ik hoef niet eens de badkamer of keuken schoon te maken, alleen mijn eigen kamer. Ik ben zo verwend als ik terugkom!

Kent en Jane zijn heel vriendelijk, maar ook Zweeds en dat betekent wat meer gereserveerd dan ik gewend ben. Voor het maken van contact moet je hier de tijd nemen. Het is al heel wat dat we elke dag gesprekjes voeren. Dat is voor mij wel even wennen! Een Engels professor heeft het uitgelegd op de introductiedag van de universiteit. Het heeft te maken met persoonlijke ruimte: de Zweden hebben meer persoonlijke ruimte nodig en staan dus wat verder van elkaar af. Daarnaast willen ze zich vooral niet opdringen en voor een buitenstaander kan dat lijken of ze contact vermijden. Maar als je ze wat beter leert kennen, kunnen er steeds hechtere banden ontstaan. Dus ik moet gewoon geduld hebben!

Eén van de eerste dingen die ik gedaan heb toen ik hier was, is wassen. En dat was best een avontuur. Eerst moet je de wasruimte reserveren, want het hele complex gebruikt dezelfde ruimte. Op de gereserveerde tijd kun je erin en dan heb je vier uur de tijd om te wassen, te drogen en te strijken. De wasmachines kun je instellen op Nederlands, dus het juiste programma had ik snel gevonden. In mijn kamer heb ik echter geen gelegenheid om was op te hangen en die is er ook niet in de wasruimte. Bovendien is vier uur een beetje te kort. Dus moet alles gedroogd worden. Dat doen ze hier in een kast. Die heeft een heleboel stangen waar je de natte was overheen moet hangen. Dan sluit je de deur en begint een grote ventilator bovenin de kast warme lucht over de kleding te blazen. Het is net een ingebouwde reuzenföhn. En wonderbaarlijk genoeg is na een uurtje zo’n beetje alles droog. Daarna moeten enkele kledingstukken natuurlijk gestreken worden. In de wasruimte is wel een strijkplank, maar blijkbaar moet je je eigen strijkijzer meenemen en die had ik niet in mijn koffer gestopt. Er is echter ook een mangel:

Ik wist niet dat die nog gebruikt werden, maar hier is er één volop in bedrijf. Ik was best trots dat ik mezelf had leren mangelen. Maar trots strookt natuurlijk niet met de Zweedse gewoonte van bescheidenheid en alsof het karma was, stopte de mangel opeens met draaien. Natuurlijk zat mijn laken er op dat moment in en was er geen beweging meer in te krijgen. Samen met een Zweedse buurvrouw, die ik om hulp had gevraagd, trok ik de mangel bijna omver, maar we schoten geen centimeter op. Gelukkig was haar man lid van de technische dienst van het complex en zij zou hem vragen om ernaar te kijken. Een paar minuten laten stond de buurman zelf op de stoep en vertelde dat het wel een paar dagen zou duren… Later hoorde ik van Jane dat er al langer plannen zijn om de mangel te vervangen. Deze mangel gaf wel vaker problemen. Het lag dus niet geheel aan mij, maar dat zal ik vooral niet te hard zeggen, haha. Inmiddels heb ik mijn laken weer plat en enigszins gekreukeld teruggekregen, gelukkig.

Zweden zijn behoorlijk gericht op de natuur. Dat heeft positieve en negatieve gevolgen voor het Zweedse huishouden. Wat fantastisch is, is het recht om overal (behalve in iemands tuin) eetbare dingen te mogen plukken. Er zijn een heleboel fruitbomen in Linköping en die hangen momenteel vol met appels en peren. En die mag je dus gewoon plukken en opeten! Er zijn ook veel struiken met bessen en de docent Outdoor heeft aangeboden om een keer champignons te gaan plukken. Dit goedkope aanbod compenseert enigszins de prijs van het vlees. Dat is hier namelijk vreselijk duur. Ik heb in mijn eerste week ruim drie keer zoveel uitgegeven in de supermarkt als ik in Nederland deed!

De eerste week is natuurlijk altijd duurder, maar ik ga echt wel een paar vegetarische dagen per week inlassen om de kosten een beetje binnen de perken te houden. De rechterfoto laat de enorme snoepschappen zien die in elke supermarkt te vinden zijn. Zoet zit de Zweden in het bloed!

Afval scheiden gebeurt erg zorgvuldig. Er is een afvalruimte bij dit complex en daar zijn containers voor groen, plastic, papier, glas, metaal, lampen en dan vergeet ik vast nog wel wat. Alleen de container voor restafval ontbreekt. Waar moet ik heen met voorwerpen van gecombineerde materialen? En waar hoort bijvoorbeeld tape bij?

Op mijn kamer heb ik één prullenbak, maar ik wil natuurlijk niet een half uur bezig zijn om in de afvalruimte alles te sorteren. Vandaar deze creatieve oplossing:

Een paar dagen geleden verkende ik met Ana, een Griekse klasgenoot, het centrum van Linköping. Deze week was er een festival in de stad en het was heel gezellig. Er was onder andere een internationale voedselmarkt met kraampjes uit allerlei landen. Ook Nederland was vertegenwoordigd. Natuurlijk werd er kaas verkocht en stroopwafels. De helft van de kraam bestond echter uit allerlei soorten salami. Sinds wanneer is salami typisch Nederlands?

We bezochten ook de Dom van Linköping. Achter het altaar hangt een groot schilderij van Jezus. Hij is hier blond, met het kapsel van Leonardo di Caprio (Titanic-versie), als een echte Vikinggod. Het grootste schilderij was echter een zes-luik van de Nederlandse (jawel, een enorme Nederlandse eye-catcher in Linköping) schilder van Heemskerck. Ik voelde me meteen thuis, haha.

Er was ook een plek waar de kinderen ‘priestertje’ kunnen spelen. Ze kunnen zich verkleden en allerlei rituelen naspelen. Zoiets heb ik nog nooit gezien!

Verderop stuitten we op een zwerver.

Het leek een echte slapende man, zo realistisch was het gemaakt. Zelfs de textuur van de verschillende stoffen was zichtbaar! Het was echter een beeld, hoewel het een beetje vreemd oogt, op deze manier in een kerk. Verrassingen alom!

Hoewel jullie vast ook graag iets horen over de studie, de studenten en de typisch Zweedse verrassingen die daarbij horen, bewaar ik dat voor een volgende keer. Een fika duurt namelijk maximaal 20 minuten!