Een nieuwe studie?

We zijn weer begonnen met een nieuwe periode! Helaas zijn de outdoordagen voorlopig voorbij en dat is natuurlijk heel jammer. Misschien denk je dat dat aan het weer ligt, maar in januari beginnen de buitenlessen weer, dus we zijn niet bang voor een beetje sneeuw. Wist je dat Zweedse kinderen naar buiten mogen tot het -12°C is?

Vergeleken met de eerste periode vol buitenpret leken de komende weken maar een saaie boel te worden. We hadden een flink dik boek besteld, dat uitsluitend over onderzoeksmethoden gaat, en dus had ik me voorbereid op een taaie hap. Maar niets blijkt minder waar te zijn! Deze periode gaan we oefenen met de onderzoeksvaardigheden die we mogelijk nodig hebben voor onze masterthesis. Het zijn de kwalitatieve onderzoeksmethoden, voor de insiders. Voor de outsiders: observeren, interviews afnemen en vragenlijsten opstellen. Onze docenten zijn cultureel antropologen en alle voorbeelden komen dus ook uit de culturele antropologie. De onderzoeksmethoden zijn hetzelfde, daarom is het geen probleem dat wij deze lessen krijgen. Maar ik ben natuurlijk een nieuweling in Zweden, dus dit is een heerlijke kans om deze onderzoeksvaardigheden te oefenen én tegelijkertijd een beetje meer te leren over Zweden. Hier is een aantal observaties van de Zweedse cultuur door een amateur antropoloog!

Hoewel ik de taal steeds beter begrijp (vooral lezen gaat best wel goed), voel ik me pas echt een buitenlander als een Zweed mijn naam probeert uit te spreken. Het wordt meestal iets in de trant van ‘mellain’. Vooral die ij is echt onmogelijk! En als ze dan enorm trots zijn dat ze iets hebben geproduceerd dat enigszins in de buurt komt, laat ik ze mijn achternaam horen. Stel je even hun gezichtsuitdrukking voor, dat is echt geweldig! Sowieso vinden ze het Nederlands erg grappig, met al die harde G’s. Ik heb me nooit gerealiseerd hoeveel G’s wij gebruiken, maar een simpel ‘goedemorgen’ kan sommigen een slappe lach bezorgen.

Ik verbaas me over alle Zweedse vlaggen. Werkelijk overal duiken ze op, bij elk gebouw en zelfs in de tuin van ons vakantiehuisje. Ik ben er nog niet achter wat dat precies betekent. Misschien moet ik nog een interviewtje houden…

    ​

Een groot deel van de Zweden loopt in sportleggings en niet tijdens het sporten, maar gewoon, overal. Ik ben niet zo’n modemeisje dat faliekant tegen leggings is, maar ik vind het toch wel vreemd dat je in een sportlegging loopt als je niet aan het sporten bent. En het moet koud zijn! Ook gewone leggings worden hier gedragen, zonder rokje of jurkje erover. Dat gaat nog weer een stapje verder, in mijn ogen. Dan lijkt het net alsof je een kledingstuk bent vergeten of je maar half hebt aangekleed! Ik zou me vreselijk ongemakkelijk voelen, maar daar schijnen de Zweedse dames geen last van te hebben.

Over de universiteit heb ik ook een paar leuke anekdotes. Op de eerste ‘schooldag’ zouden we om 10 uur beginnen en natuurlijk zorg je er zo’n eerste keer voor dat je ruim op tijd bent. Dat was ons op de oriëntatiedag ook op het hart gedrukt: “Kom altijd op tijd!”. De docent was echter hoogst verbaasd dat wij allemaal zo vroeg waren, want, zo legde ze uit, als er in het rooster staat 10-12, betekent dat 10:15-12:00 (het academisch kwartiertje, hè) en als er 10.00-12.00 staat, dan moet je er om tien uur precies zijn. Dat snapt toch iedereen?! Dat academisch kwartiertje duurt trouwens ook exact 15 minuten, zo stipt zijn de Zweden dan wel weer, haha.

En dan de fika! Ja, er is nog meer te vertellen over de fika. We hebben zelfs een wetenschappelijk artikel gelezen over de fika. Het is namelijk niet zomaar koffie drinken en relaxen, maar een essentieel onderdeel van de Zweedse werkdag. Een fika zorgt voor frisse ideeën en richt de aandacht op de relaties met collega’s, wat zorgt voor begrip en een betere samenwerking. Daarom is het ook geen pauze, maar gewoon (en dus betaald) onderdeel van de werkdag!

Wij hebben vaak lessen van twee uur (of meer) en elke les wordt onderbroken voor een kleine fika of ontspanning. Daardoor blijft er van een twee uur durende les uiteindelijk maar anderhalf uur onderwijstijd over (eerst dat academisch kwartiertje en even later de fika). Verbazend, maar best plezierig, kan ik zo zeggen. Ik ga echt nooit meer wennen in Nederland, vrees ik…

Toen we een aantal weken geleden het natuurwetenschapscentrum bezochten, werden we buiten ontvangen door een aardige man. Hij introduceerde het museum zoals hij dat ook aan een schoolklas zou doen. Hij vertelde ons dat het binnen gevaarlijk zou zijn en dat we er goed aan deden precies te doen wat hij zei. Misschien dat we het dan allemaal zouden overleven… Wij waren inmiddels in de juiste stemming gekomen en nieuwsgierig naar wat we zouden zien. De medewerker vroeg of er iemand nog vragen had en onze docent stak zijn hand op: “Wanneer hebben we fika?”

Zo erg is het dus… Ken je de piramide van Maslow? De Zweden hebben hun eigen versie:

Deze periode moeten we onder andere oefenen met observeren en interviewen. En dat is hartstikke leuk! Onze eerste observatieopdracht was in een publieke ruimte. Ik kon de hele dag niet thuis zijn, want de keuken werd gesloopt en het lawaai was niet te harden. In de stad vond ik een café met stopcontacten en wifi en daar heb ik vervolgens een groot deel van de dag gezeten. En omdat de tweede observatie en een serie interviews op dezelfde plek moeten worden gedaan, zat ik de afgelopen weken noodgedwongen regelmatig op deze plek:

Jaloers?

Ik heb ontdekt dat de Zweden inderdaad zo veel mogelijk afstand van elkaar houden. Iedereen probeert zo ver mogelijk bij de rest vandaan te zitten, want anders voelen ze zich bekeken of hebben ze het idee dat ze afgeluisterd worden. En dan komt daar zo’n gekke Hollander die alles eens even goed gaat zitten bestuderen. Maar zij waren niet de enigen die zich (mogelijk) ongemakkelijk voelden. Ik voelde me zelf een gluurder, en niet eens een stiekeme. En wat denk je van de vrouw die terugstaarde, soms bijna een minuut lang? Ik wist niet meer waar ik moest kijken, hahaha.

Nog één laatste Zweedse eigenaardigheid. Ik heb een Zweedse vriendin geïnterviewd over kerst en zo ben ik te weten gekomen dat half Zweden op 24 december om drie uur voor de buis zit om Donald Duck te kijken! Het is een Zweedse traditie om een serie cartoons, die wordt uitgezonden op de Zweedse televisie, te kijken. En als één van die cartoons vervangen wordt, is het hele land in rep en roer. Dat geeft weer een andere kijk op het land van de Kerstman, niet waar?  

Hoewel het hartstikke leuk is om even voor cultureel antropoloog te spelen, vergeet ik de outdoor education niet helemaal, hoor. We zijn begonnen met het opstellen van een onderzoeksplan voor de masterthesis en die gaat natuurlijk gewoon over outdoor education. Wist je dat er op dit moment in Nederland onderzoek wordt gedaan naar buitenlessen? Wordt vervolgd…